‘Verbondenheid en veerkracht’ vormde het thema van alweer het derde najaarskenniscafé van de Werkplaats Sociaal Domein Zuid-Holland Zuid. Ditmaal in Ontmoetingscentrum De Vijf Molens in Schiedam. Ruim 30 belangstellenden gaven gehoor aan de uitnodiging deel te nemen aan deze bijeenkomst. Drie kennisclips, drie workshops en drie theoretische invalshoeken maakten ook dit weer een inspirerende bijeenkomst.

Verbondenheid
Zonder het woord eenzaamheid in de mond te nemen weten we dat er veel ouderen zijn met (te) weinig sociale contacten. Om deze middag positief te starten werd een kennisclip getoond over De Wandelclub. Een mooi initiatief om verbondenheid te bevorderen en duidelijk een behoefte van velen vervullend. Het clubje kent alleen maar enthousiastelingen die wekelijks samen maximaal een uur wandelen. Samen uit, samen thuis is het motto en dat draagt bij aan de verbinding tussen de deelnemers.

Zelfcompassie en veerkracht
Met een positief gevoel begeeft vervolgens een deel van de deelnemers zich naar de workshop Zelfcompassie en veerkracht door Jeroen Weekenborg. Onder zelfcompassie verstaat Jeroen ‘liefdevol naar jezelf zijn’. “Waarom? We leven in een maatschappij die veel van ons vraagt en waarin we steeds strenger naar onszelf worden. Bijna allemaal herkennen we een innerlijke criticus die zegt dat je geen fouten mag maken of iets niet moet doen. Dat zit in het menselijk systeem. Daarbij moeten we steeds vaker ‘bewijzen’ dat we ergens goed in zijn of een ander kunnen helpen. Dat kan alleen als je zelf in balans bent. Zelfcompassie is een van de manieren om hiermee aan de slag te gaan.” Na een ontspanningsoefening en het delen van ervaringen is een van de conclusies (die Jeroen als handvat aanreikt) dat ongemakken en pijn nu eenmaal bij het leven horen.

Wie meer wil weten over praktische toepassing van dit thema kan terecht bij Jeroen

20 wegen naar geluk
Het boek 20 wegen naar geluk hebben de workshopleiders als aanleiding genomen om bewoners persoonlijk uit te nodigen. Het doel was om mensen met elkaar te verbinden. Tijdens de workshop ervaren de deelnemers hoe snel ze, als onbekenden, zich onderdeel van de groep voelen. De korte verhalen met bijbehorende vragen, gespreksregels, talking stick, veiligheid en positieve emoties in de groep zorgen meteen voor verbinding. Antwoorden voor jezelf opschrijven en vervolgens in alle rust delen, ervaart de mix van bewoners, sociaal professionals en beleidsmedewerkers als prettig. De ervaringsdeskundigen delen positieve resultaten van hun groep, zoals het ontstaan van een vaste praatgroep gefaciliteerd door vrijwilligers. Het netwerk van deelnemers is groter geworden. Men ontvangt hulp/steun van elkaar bij praktische dingen en doet met anderen meer mee aan activiteiten waar men voorheen niet alleen naar toe ging.

Kennisdelen en van elkaar leren
Na de workshops praat Elizabeth van Twist (werkteamlid) de aanwezigen bij over de leeropbrengsten van het werkteam. “Kennisdelen en van elkaar leren zijn belangrijk om bijvoorbeeld het probleem eenzaamheid aan te pakken. Het lukt goed om de professionals, maar helaas minder goed om de bewoners aan tafel te krijgen. Wil je een probleem aanpakken dan moet je, als professionals en bewoners, samen iets doen. Zelf ervaren leidt tot bewustwording, vandaar deze workshops vanmiddag. We hebben de laatste anderhalf jaar ontdekt hoe makkelijk het is om snel een gesprek van mens tot mens te krijgen. Door positieve emoties op te roepen worden mensen blij. Met oprechte belangstelling gaan mensen openstaan en vertellen ze over hun problemen.”

Beleidsleren
Toby Witte (lector Maatschappelijke zorg) neemt het praatstokje over en vertelt wat beleidsleren inhoudt. “Leren is vooral luisteren, samenwerken en doen. Vooral dingen van elkaar leren. De ‘good practices’ blijken nuttig, maar teleurstellingen (b)lijken nog waardevoller. “Successen leiden vaak tot kopieergedrag, ‘briljante mislukkingen’ zijn leerzamer.” Rondom het thema eenzaamheid is beleidsleren zeker van belang. Daarbij geldt de vraag hoe je het abstracte beleid van gemeentes concreter maakt voor de doelgroep. “Het probleem is dat wat op papier staat vaak niet aansluit op de praktijk. Beleidsambtenaren zouden vaker in contact moeten komen met de mensen om wie het gaat. Aan de andere kanten moeten die mensen ook begrip kunnen opbrengen voor de geheel andere positie van ambtenaren.”

Waar zet je op in als werkteam?
Als laatste spreker neemt Guido Walraven (lector Dynamiek van de Stad) het woord. “Om verbinding te versterken moeten we uitgaan van het sociaal kapitaal. Zo kun je een bond vormen met mensen die op jou lijken. Verder kun je leren hoe je met anderen omgaat. Sla een brug naar mensen die anders zijn dan jij. Ten slotte moet je vertrouwen hebben in de instellingen die er zijn.” Om ook veerkrachtig te groeien kun je uitgaan van diverse motivaties. Autonomie, samen leren en competentie zijn de drie speerpunten die je als werkteam kunt inzetten. Je kunt er één kiezen, maar ze ook combineren.” Ter afsluiting benadrukt Guido het teamleren, iets wat al naar voren kwam bij Elizabeth en Toby. “Om maatschappelijke vraagstukken zoals eenzaamheid aan te pakken, moeten we goed met elkaar nadenken wat we willen doen. Wat is nou goede ondersteuning waaraan mensen echt iets hebben?”

Reactie
Mieke Wigmans van Stichting J&S Projecten, maakte haar belofte waar om er weer bij te zijn bij een vervolgkenniscafé. In tegenstelling tot de eerdere bijeenkomst een jaar geleden, vond ze dit helemaal top. “Nu werd er veel meer de diepte ingegaan. Bovendien heb ik nu genoeg tips mee kunnen nemen. Wat mij betreft een waardevol samenkomen.”

E-magazine met kennisclips
Het werkteam dat dit kenniscafé organiseerde is in 2018 en 2019 actief geweest rond het thema ‘Verbondenheid en veerkracht’. Begin 2020 presenteert dit werkteam een digitaal magazine met opbrengsten, verhalen en de kennisclips die zijn vertoond tijdens dit kenniscafé.