‘Hiërarchie weglaten om mensen dichter bij elkaar te brengen’

Donderdag 10 oktober vond het eerste najaarskenniscafé van 2019 plaats. Plaats van handeling was dit keer het Atrium van Hogeschool Rotterdam, vestiging Museumpark. Ditmaal stond het thema Ontmoeting in de wijk op de agenda.

Docentonderzoeker Najat Kaabouni (Hogeschool Rotterdam) presenteerde het onderzoeksproject van versterking van ontmoeting en innovatie op lokaal niveau. Aansluitend begeleidde opbouwwerker Willem Beekhuizen (Beekhuizen Bindt) de ongeveer 25 deelnemers uit beleid, onderwijs en werkveld bij elkaars ontmoeting tijdens de groepssessies.

Bijzondere ontmoetingen

Voor het zover was mochten de aanwezigen elkaar eerst hun ervaring vertellen over een echte, liefst bijzondere, ontmoeting. Dat leverde mooie anekdotes op, zoals die over een wildvreemde man in Zuid-Afrika die spontaan zijn levensverhaal vertelde. Of het verhaal van iemand die in de gevangenis had gezeten en een heel ander persoon bleek te zijn dan beschreven op papier. Zo blijkt iedereen wel iemand te kennen die je eigenlijk niet kent, bijvoorbeeld een buurman of -vrouw die er al jaren woont, maar waar je nog nooit een gesprek mee hebt gevoerd. De Werkplaats zet zich onder andere in om partijen bij elkaar te brengen en gesprekken op gang te brengen.

Samen nadenken

Hoe kunnen we innovatie en ontmoeting op lokaal niveau versterken? Dit was een van de vragen in het onderzoek op Coolhaveneiland dat door Najat Kaabouni werd opgezet en aangestuurd. “Mede omdat de gemeente tegenwoordig iets meer wil dan alleen onderzoeken, hebben we diverse tools ingezet.” Deze omvatten 4 brainstormsessies, 15 individuele gesprekken en 3 experimentmomenten. Een gezamenlijke inspanning en samenwerking (joint-effort) was hiervoor noodzakelijk. “Doel hiervan was om diverse groepen te verbinden én de aanwezige top-down communicatievormen te overstijgen. In de praktijk bleken er veel professionele partijen al wijkgericht actief te zijn zoals artsen en wijkverpleegkundigen. Een eerste stap is tijdens het proces gezet om interprofessionele netwerken op te zetten. De wijkbijeenkomsten stonden in het teken van ontmoeting en dichter bij elkaar brengen. “We wilden bewoners, beleidsmakers en sociaal werkers samen laten nadenken. Dat deden ze in groepen van ongeveer 50 personen. Hiërarchie moet je dan bewust weglaten.”

“Om verbeteringen aan te brengen in een wijk heb je bewoners nodig. Wil je bepaalde thema’s aanpakken, dan moet je weten wat er leeft. Eerst delen, dan duiden en vervolgens doen. Om dit proces te laten slagen is het belangrijk is dat mensen het gevoel krijgen dat ze ergens aan bijdragen. Helaas blijkt dat er nog te vaak solistisch en/of parallel wordt gewerkt. Vaak heeft men geen weet van elkaar waar men al mee bezig is.” Het bleek in de praktijk moeilijk om buurtbewoners te activeren. Dat lukte uiteindelijk via de buurtcoaches en Willem Beekhuizen. Ook stond men niet in de rij om interviews te geven. Voorzichtige benadering via sleutelfiguren in de wijk zorgde uiteindelijk voor de gewenste respons.

Tot elkaar komen

Tijdens de tafelsessies van Beekhuizen was het de bedoeling om in zeven stappen tot co-creatie te komen van een gezamenlijke droom. “Wat voor werk je doet is niet belangrijk, wel wie je echt bént. We zijn allemaal individuen en in zo’n ontmoeting leer je elkaar kennen.” In de wijken geldt dit evenzo. Zo proberen bewoners samen met een wijkagent een probleem op te lossen in plaats van zelf politieagent te spelen. “Wat je vaak hoort is dat men de gemeente beschouwt als eigenaar van de buitenruimte en de problematiek. De gemeente is niet de oplossende partij dus zul je gezamenlijk iets aan een eventueel probleem moeten doen. Door met elkaar te spreken en verschillende disciplines bij elkaar te brengen krijg je een heel andere visie. Uiteindelijk is de vraag hoe je tot elkaar komt om hetzelfde te bereiken.”

Reacties

Ook tijdens deze bijeenkomst bleek de tijd weer eens te vliegen. Beekhuizen: “Het grootste compliment vanmiddag vond ik dat het niet meeviel om iedereen weer van tafel te krijgen.”

Josien Hofs(BPSW)vond de bijeenkomst ‘verrassend’. “Ik had het nog leuker gevonden als er een concreet voorbeeld was uitgewerkt. Nu ging het vooral over aanpak en samenwerken in het algemeen. De workshop vond ik erg leuk. Vanuit een heel andere denkcategorie met elkaar aan de slag gaan is zeer leerzaam.”

Nicole van Dijk (Museum Rotterdam) gebruikte, hoe toevallig, ook de term verrassend. “Dit was mijn eerste kenniscafé. Ik wist niet wat ik ervan moest verwachten. Heel leuk dat er mensen vanuit verschillende achtergronden aanwezig zijn. Als kleine tip wil ik nog ‘iets scherpere aanbevelingen’ meegeven.”

Het volgende kenniscafé Leren van verschillen vindt plaats op 31 oktober 2019.